Vola Vanua Sixth Edition

 

Na dodonu ni VOLA VANUA ena votivoti beka vei kemuni eso. E kaya e dua na dau ni veivakasavasavataki levu ni vuravura:

(Dr. Martin Luther King Jnr.)

“Ke’u sa basuka na lawa ni vanua ka’u sa tu vakarau me’u colata na kena kauveilatai, i’a me laveti cake kina na vakasama ni tamata me raica na ka dodonu kei na ka dina me ra bula kina; sa i koya oqori na loloma kei na veidokai cecere duadua” 

“me na volai e na i vola tukutuku ni Vanua o Yacata ni sega ni vuni leqa baleta ni ra tu kina na tamata ca, sega sara; SA VU NI LEQA na nodra galu tu e levu na tamata vinaka, kei na nodra vosavosa tiko e vica ga na tamata lasulasu”

Pepa Makawa - NA NAMATA:

A takasa mai Yacata e dua na kato kau lailai ka tiko e loma eso na nodratou i yaya na kaulotu eratou a luvu e wai, ka la’ki maroroi na kato kei na i sulu ka kau sara ki Levuka. A ciqomi ka tabaki ena  “Na Mata” na pepa ni vanua, na nodratou yalo dina na turaga/marama ni Yacata me kau ki na matanitu na ka e soqovi”.

Veitarogi Vanua:

Na i Vola ni Veitarogi Vanua e buli me maroroya na i tukutuku dina ena bula kina na vanua ke sega ni vaka kina. I’a e na vaka e dua na cakau dromu sega na kena bikini ka ra na voca tiko kina waqa kecega e na nodra sega ni kila.

Na Sau Turaga:

Eratou a galu tu mai Na Sau Turaga e na dua na gauna balavu ena nodratou vagalui tu. I’a eratou sa vosa ka sa yaco sara na Buli Turaga. Na Turaga ko Jisu e kaya, “e ra na vosa na vatu” e ratou sa vosa na gone mai Nukuciri/Nukutolu  e rau a dau galu voli ga o Tua Vana kei Tua Biu. Dou vosa ni sa nomudou gauna qo mo dou vosa kina. Dou kua ni rere, dou tu dei.

O iratou na qase ni Nalovotu eratou dau qase galugalu voli ga. Dou tucake dou vosa, dou kua ni rere o kemudou na Kai Yacata dina. Na nomudou galu balavu, se nomudou vagalui, e ra sa vosa tiko kina na Lasu ka sa mai mavoa kina na vanua. I’a sa nomudou gauna qo mo dou qarava na vanua kei na kena Lotu ena qai maroroi kemudou kina na Kalou.



Sa Baci Volitaki Tale o Yacata

Me datou rai lesu i Naselesele, e kaya edua nai vosavosa( history always repeat) what goes around comes around) eda tovolea na i tabatamata vou qo meda vakasavasavataka na Vanua, i’a eso ga vei kedatou sa baci tokaruataka na ka ga e gadrevi me vakavinakataki. Sa rogoca o VOLA VANUA ni ratou sa mai kere veivosoti o Beci, Umu, kei Jona me baleta na i vola eratou sa sainaka me baleta na Wavu mai Nasinu. Ko ni sega ni kila na lewenivanua o Yacata era tiko e dela ni yavu kei ira era tu tani ni sa baci volitaki na noda vanua.

Sa caka oti mai Naselesele, mai caka ena gauna i Johnson mai Kaibu. Siviyarataki na matasawa kei na i qoliqoli, talaraki nai bulubulu kei na yavu ni koro makawa, sa baci caka tale. Era dau solia e dua nai Lavo levu na dau ni bisinisi ni ra via tara na vanua se i qoliqoli. Taroga o VOLA VANUA E VICA E RATOU SA VAQUMIA KINA. Kua walega ni ratou mai vakatutusa ena kere veivosoti, me ratou vakasavasavataka kece na kena vo.

Kerei me ratou vakasuka na i vola me waraka e dua nai vakasala vakalawa nei Tui Yacata ena vuku ni Vanua. E yaga me ratou kila na volavola tiko qori, o tukadatou eratou veilalitaka tu na Veitarogi Vanua mai Naselesele ka datou sa baci mai cakava qo. Tutu na vakaloloma, sa baci yaco tale. Taro o VOLA VANUA, e dua vei kemudou sa gunuva oti na bilo ni Mataqali dou vataulala tiko kina e na gauna qo? Dou kila na i balebale ni Vakataulala kei na Bilo ni Mataqali, se Bilo ni Vanua? Sega beka ni a tukuna vei kemudou o tukadatou?

Ke dou sega ni kila ia sa dua na lecaika levu: Na mataboko e tubera e dua tale na mataboko erau na sikalutu ruarua. O ira na dau ni bisinisi e ra dau veivosaki ena vakasama vakabisinisi ni sega ni tiko vei keda na kila vakabisinisi na tiko e dela ni yavu.

Ena yaga kina me dua na Dau ni Vakasala Vakalawa ni Vanua. Na I Vola Tabu e kaya, ni sega ni dau cula vata nai sulu madra kei nai sulu vou. Ena kabasu ga nai sulu madra. Sa na yaco kivei? Sa volitaki o Kaibu mai vei Misirosa, vei Johnson, vei Hiro ka sa mai yaco qo vei Jenas. O cei e kakabasubasu. Nodatou I Yaubula, musumusulaki na vesi mai Daku, siviyarataki na Matavura mai Kaibu, Vakasisisi ena i qoliqoli, yali na ika taga ni Vanua, veitaba luvawale mai Dakui Yanuyanu Balavu, volitaki o Naniu. Soli ga vei keda na Qa ni Pinati. Oqori na noqu vosa vei Johnson ena vale ni kana mai Kaibu. Me kua ni soli tiko na qa ni pinati, bau soli talega na lewena.

Eda sega ni cata na veivakatorocaketaki ni ka taleitaki ka marautaki. I’a me muri ga na kena sala rarama, sala dodonu vakalawa, vakavanua, vakalotu me wasei vinaka kina na i yau bula ni vanua ka kua ni ratou baci kila toka ga na lewe vica na tamata lomaqa ni vakayagataki iratou tiko na Tevoro me ra volitaka na Vanua. Na ka dou sa cakava qo dou sa vakatakilai kemudou vinaka kina se o cei o kemudou” ena vuni na Tevoro ka na qai ceburaki kemudou me kila o vuravura na ka dou sa cakava vei Yacata.

Era kaya na vuku ni bula ni tamata, “Na ka eda cakava na tamata, eda sa vakatakilai keda tikoga se ocei o Au kei na ka e tu e lomaqu”

E na sega ni leqa o Yacata. O kemudou ga dou na qai sotava na Mana kei na Sau ni Vanua kei na Kalou dau buli Vanua. Sa bibi na noqu vosa sa tubu vata kei na noqu loloma ni’u kila tu na cava ena yaco vei kemudou na wekaqu. I’a sa noqu masu me kua ni sauti kemudou kei ira na luvemudou, io me caqeta na kena mata ni moto o koya e tiko mai dakumudou.

Vakasala o VOLA VANUA:

·         Dou veisautaka na I Vakarau ni nomudou Vakasama, e na qai veisautaka na I vakarau ni nomudou bula;

·         Sega rawa ni veisau na bula ke sega ni veisau na i vakarau ni vakasama;

·         Ke dou nanuma ni dou Turaga, dou veisautaka ena vakasama ni dauveiqaravi, kena i balebale eda na valiuci ira na tamata me’u qai muri

·         Na neitou matavuvale keitou a solia na neitou i yau me tara kina na Vale ni lotu e Yacata kei na vavinakataki ni vale ni Talatala ka keitou kumuna tale tikoga nai sau kei Talatala ni Tabacakacaka o Yacata ka sa maroroi tu ena vale ni volavola ni Lotu Wesele e Suva. Me da kauti keda sobu e na vakasama ni Dau veiqaravi ka me liu na Kalou qai tarava na tamata me muri o AU” dou na qai sarava na liga ni Kalou.

·         Au sega ni tukutukuni au, au tukuni yalotaka tiko na vinaka ni Kalou e na noda bula. Au solia na neitou vale e Suva me ra tiko kina o ira na wekaqu. E rua na neitou vale e Cairns ka sivia na milioni na dola na kena i sau, qai solia tale vei au na noqu Kalou e dua tale na vale kei na kena motoka me keirau yadua na motoka ka saumi oti e dua ka soli wale edua. Oqori na Kalou ena neitou bula. Dou veisautaka na nomudou vakasama, ena qai veisau na nomudou bula.

O Paula e kaya vei ira na kai Roma 12:1-2) kena vaperitania, do not conform any longer to the pattern of this world, but be transformed by the renewing of your mind. Then you will be able to test and approve what God’s will is –his good, pleasing and perfect will”   

·         Dou guilecava na vakasama ni Vagunu Tui se me Tui. Na kena ka cecere duadua ka kaya ko Jisu Na Dau veqaravi. E soli vata kei na kena yalo kei na kena i sau ena bula qo, mai muri na Bula Tawa mudu”

·         Au tarogi kemudou tale mada: - dou saumi ena nomudou vagunu Tui se buli Tui? Ko saumi mo Tui ni vanua? Me veisautaki na vakasama ni via dokai, na gunuva e liu na Yaqona ni oqori na vakasama ni Viavia Turaga. Ni da viavia turaga ena qai kauti keda sobu na Turaga ni Turaga. Dou taura na vakasama ni qaravi yaqona, tuki yaqona, lose yaqona, mateni kecega ena dua na tanoa yaqona.

·         Sa rauta na vakasama makawa ni viavia dokai ke me dokai ga na Kalou kei ira era sa gunuva na Bilo ni Vanua. Keda na kena vo me da dau veiqaravi ga baleta na ka kece qo ena la’ki cava ena dua na siga.

Dou raica na i cavacava ni ka ena yaco ka sega ni ka e yaco tiko ena gauna qo” renew your mind by changing your way of thinking then you can change your life” dou kerea vua na Kalou na Yalo Tabu me sobuta na yalomudou me luvuci ena dra savasava I Jisu na noda Turaga me qai yaco kina na Loma ni Kalou vei au;  “sa loloma na Kalou”