Vola Vanua-Wase Vitu

Vakabula tale o VOLA VANUA ni da sa lako sivita na veimama ni yabaki. Sa vakacagau na i lakolako vou kei Yacata ena dua na gauna vinaka ka gauna vou vei keda ka ni kaya nai Vola Tabu “Sa dui vagauna na ka kecega” - (Dauvunau 3:1-22).

Sa rairai donumaka tiko na gauna qo mai Viti na vula i gasau ka sa gauna talega ni kelikeli vei ira na vawere. E dodonu me mago tu na Uvi kei na Kawai ena veiwere mai Naseicake, Tabanaiya, Nadrodrodro, Solove kei Dakuicake kevaka me ra a tei tu. Ke sega sa na tau ga kina na ka e dau kaya o Tu Rusi mai Wai, “Sa suluka tu a dalo se cau tei”.

Vei ira na Jiu na gauna ni tatamusuki na gauna ni vavinavinaka ka dau vakacabori na i sevu ni qele vua na Kalou me vaka eda sa dau muria tiko mai Viti - Na Siga Tabu ni Sev. Na i Sevu me kau ki Vale ni Lotu, vua talega na Tui Yacata sa buli oti qori, na i vurevure ni nomuni Sautu.

VOLA VOLAI kei VOLA VANUA

Au vakavinavinaka vei kemuni kece na wekaqu ko ni sa wilika tiko na I VOLA VANUA. Sa vaka e matata tiko vei kemuni na wekaqu na i VOLA VANUA kei na i VOLA VOLAI (NLC), na kedrau duidui kei na ka erau tautauvata kina.

O VOLA VOLAI (NLC) e taura mai na nona i tukutuku mai vei VOLA VANUA sa qai volai ka sa tu qo ena kena vale ni volavola.

I’a, na i VOLA VANUA e tu ga mai Vanua ena Yaca ni tamata, Meke, Sere, Talanoa se I Tukuni makawa, Yaca ni Vanua, Yalava ni Qoliqoli, Cakau, kena Ika Taga ni yabaki, kena Manumanu, Tutu Vaka Vanua, na kena Kalou Vu, na I  Tokatoka, Na Dela ni Yavu, na Vanua eda dui cavutu mai kina, nai naki ni noda lako mai ka da sa toka kina e Yacata, o cei a veiciqomi, o cei e soli qele, Mataqali /Yavusa/ Vanua. O qori o VOLA VANUA. Ena sega ni veisautaki  rawa me vakataki ira na veivanua eso sa mai yacadra tu nikua o Jitu Estate mai Veiquwawa, Lepanoni mai Deuba. O Yacata e na dei tu o VOLA VANUA me maroroya na Dina, na Dodonu, kei na Savasava e wavokita toka na kena Cakau.

Sa vaka me sa rarama mai na Vuni Lagi ni noda sa kilai keda kei na i sema ni veiwekani sa drodrovi keda toka na kena dra. Oqori na ka e na sega ni veisautaki rawa - na dra ni veiwekani. [Raica na kena vinaka kei na kena matavinaka ni noda tiko vakaveiwekani” Dau ni Same]

Oqori na i naki nei VOLA VANUA me vakadodonutaki keda mada meda dui kilai keda. O cei o au e Yacata? Ke o kila ni o tu cala, muria a kena wakolo. Kaya o momo Timoci, “sa se’ni rawa ga dabe”. E dau rairai lasa valialia ni’u dara tu e dua a sote levu ni’u tamata lailai” kena i wali ga luva mo maopo”

Ke sa sakasaka mai a omu i tikotiko ka vakaeceri iko kina o VOLA VOLAI, ni vatulewa kina o NLC ka  tikoga  mai Suva, o iko ko na mai sakasaka voli e na loma ni koro. E na levu a ka vamadua e na tarai iko voli.

Vanua ni Cakacaka

Sa vaka me basika tiko vei keda na tiko e vanua ni cakacaka na veilecalecavi ni veiliutaki vakavanua. De yaga me sa lesu vua na Turaga Tui Yacata me lewa mai o cei me vakatau lala ni Vanua. O kemudou na komiti ni koro, dou muria ga na i yatu vakacakacaka. A veiliutaki tu mai na dua na gauna balavu o Momo Isimeli Volavola. Ni dau kacivi na Vanua e na mai tiko o Momo Mafi se dua vei iratou na gone mai Vale Levu me baleta na Vanua. Au dau doka na nona kila vinaka na i tuvatuva vakavanua.

A tauyavutaki na Lotu ni Yavusa donumaka na noqu se tiko e Davuilevu ena Vuli Talatala. Oqori me vakatabakidua me vukea na kena sa vaka i Talatala o Yacata me dua na tabacakacaka. Na komiti ni Lotu kei na kena i Lavo e dua tani ga ka rau sega ni okati vata kei nai lavo ni koro ni vanua. Au sega ni kila se sa dei tiko se sega. Kaya mai o Tuirara Levu ni sa vakasuka na lotu ni Yavusa e na i tavi ni sau ni Talatala. Au kerea mo dou qai raica tale na tikina oya. E na sega ni leqa na lotu, e na bula ga na lotu. I’a, na nomudou vakasuka sa dusia na nomudou leqa.

Veitarogi Vanua

Sa rogoci ni sa vakarau tale e dua na Veitarogi Vanua. Dua tu a nodra i vosavosa a Tua i mada – “Sa Wasoma  e na wasoma e na wasoma se baci wasoma”. A vanua lailai sa wasoma cava tale? E kaya o Tua Tevita Levu, “O Yacata e na qai vadodonutaki koya ga”. E kaya o Tua Soge Levu, “Sa sega a Kai Yacata dina”. Oqori o rau na qase duadua mai Yacata donumaka na Veitarogi Vanua mai Naselesele.

O rau talega na Tua ruarua qo a dodonu me rau lako kina veitargi vanua:

·         dua e vakuwai me kua ni lako;

·         dua e bese ni lako.

Na vuna e na qai bulagoci kemuni yani kina o VOLA VANUA e na wase tarava ka mo ni qai nanamaki toka mai kina. Ni vakacegu na wekaqu.

I Tini

Me’u tinia - au sa duavata kei Paula (Efeso 1:16) au sa sega ni mudu ni vakavinavinaka e na vukumudou, ni’u sa cavuti kemudou tiko e na noqu masu vua na Kalou ni noda Turaga ko Jisu Karisito:”.